Depresja w ujęciu A. Becka ( terapia poznawczo-behawioralna w Rybniku)
Depresja w ujęciu A. Becka piszę psycholog z Rybnika mgr Bogusława Maria Błaszczyk
Depresja w ujęciu A. Becka
Według koncepcji poznawczej amerykańskiego psychiatry Aarona Becka, chorzy na depresję wykorzystują depresyjne nieświadome schematy myślenia, a następnie weryfikują je i wyszukują ze swoich doświadczeń aspekty dysfunkcjonalne. Z tak rozumianej depresji powstała triada depresyjna (triada poznawcza) wywodzi się z poznawczej koncepcji depresji. Zapoczątkowana przez Aarona Becka, oznacza występowanie negatywnych, dysfunkcjonalnych myśli w trzech obszarach:
-
negatywne spostrzeganie świata i zdarzeń,
-
negatywne spostrzeganie siebie,
-
negatywne spostrzeganie przyszłości.
Powyższe przekonania powodują, że pesymistyczne myśli o tych trzech sferach powstają automatycznie. Negatywne spostrzeganie jest źródłem niskiej samooceny, poczucia beznadziejności, braku motywacji oraz emocjonalnych i fizycznych symptomów swoistych dla depresji. Beck stwierdza, że depresja powstaje w efekcie interakcji (czyli wspólnego oddziaływania na siebie) czynników biologicznych, psychologicznych i środowiskowych.Sytuacje trudne odbierane są przez hiperaktywne struktury poznawcze, w momencie gdy człowiek nie jest w stanie dopasować się do wymagań rzeczywistości, oraz jest niezdolny do regulowania procesów adaptacyjnych (Sęk, 2005). Dysfunkcjonalne przekonania same w sobie nie są źródłem zaburzeń (emocje: smutek, gniew informują o występowaniu czynników szkodliwych i niezaspokojonych potrzeb) i są adaptacyjne. Natomiast, dezadaptacyjne jest ich duże natężenie. Beck twierdzi również, iż na depresję wpływa negatywny schemat Ja. Wytwarza się on w toku socjalizacji (w skutek braku akceptacji, zaniedbania, negatywnych ocen) uaktywniając się w sytuacjach trudnych (ibidem). Negatywnym spostrzeganiem sytuacji, własnej osoby oraz przyszłości asystują również inne zniekształcenia poznawcze takie jak:
-
myślenie „czarno-białe” – radykalne spostrzeganie świata
-
nadmierna generalizacja – nie branie pod uwagę wszystkich czynników sytuacyjnych
-
arbitralne wnioskowanie – osobiste wytłumaczenie sytuacji niezgodnych z rzeczywistością
-
minimalizowanie i wyolbrzymianie – sukcesy są minimalizowane, a porażki powiększane
-
selektywne abstrahowanie – skupienie się na tym, co nieistotne
-
personalizacja – niesłuszne odnoszenie wydarzeń do siebie
Praca na zniekształceniach poznawczych jest kluczowa w terapii poznawczo-behawioralnej, którą zajmuję się psycholog z Rybnika mgr Bogusława Maria Błaszczyk